Tuesday, May 05, 2009

Alix Combelle - de eerste Franse "zwarte" jazzmuzikant

Alix Combelle - the first French "black" jazz musician (English) Alix Combelle - de eerste Franse "zwarte" jazzmuzikant (Nederlands)

Een beperkte Alix Combelle Discografie

1912 - 1978
Alix Combelle - de eerste Franse "zwarte" jazzmuzikant
Georg Lankester
Wanneer je enigszins bekend bent met de vroege Europese jazz, met name
zoals die in Parijs ontstond, kom je de naam Alix Combelle nogal eens tegen.
Het gaat om die bruisende jaren dertig waarin de
Hot Club de France wordt opgericht en het befaamde Swing label, uitsluitend voor jazz bestemd, ontstaat. De tijd dat musici als Stéphane Grappelli (toen nog als Grappelly geschreven),
Django Reinhardt, Louis Vola en bijv. André Ekyan van zich doen spreken.
Wie is die Alix Combelle en hoe verliep zijn carriére?
Deze veelzijdige artiest, die liefhebbers van de Hot Club du France-stijl o.a. kennen van diverse swingende opnamen met Django Reinhardt, was ondermeer tenorsaxofonist, klarinettist, zanger, orkestleider, componist en arrangeur.
De Fransen noemen hem “Le premier négre du jazz, made in France” (= De eerste Franse "zwarte" jazzmuzikant).

Alix Combelle met Django Reinhardt en Stephane Grappelly
Een muzikaal begin
Alix
Combelle ziet op 15 juni 1912 het levenslicht in Parijs. Zijn vader is altsaxofonist bij Le Garde republicaine, de Republikeinse Garde, dus het spreekwoord de appel valt niet ver van de boom gaat hier zeker op.
In zijn jeugd begint hij eerst te drummen, maar vrij spoedig kiest hij voor de tenorsax, hoewel hij ook alt-, baritonsax en klarinet speelt en hij begint, tweede helft jaren twintig, aan een opleiding tot ingenieur. Maar de muziek trekt hem erg aan en hij is meer en meer te vinden in de orkestbak van de Parijse muziekhallen, dan achter de studieboeken. Het wordt dus niks met zijn studie, dat hij al snel opgeeft.
In de clubs spelen de Franse pioniers zoals de trompettisten Alex Renard, Pierre Allier en Philippe Brun, trombonist Guy Paquinet, altsaxofonist André Ekyan, violist Stephane Grappelli, gitarist Roger Chaput en de bassisten Roger Allier en Roger Grasset.
Le Jazz de Paris o.l.v. Alix Combelle. (foto: Les Grands Orchestres de Music Hall en France )
De jaren dertig
Combelle
vindt in 1931 werk in het orkest van Bruno en een jaar later bij Krikor Kelekian (alias Grégor, de oprichter van het befaamde Franse orkest Grégor et ses Grégoriens) dat veel publiek trekt. Ik vond een nummer van Grégor et ses Grégoriens getiteld Doin’ The Raccoon waarin Alix Combelle verstopt zit ergens in de saxsextie.

Na een jaar deel te hebben uitgemaakt van deze band vinden we hem terug in grote jazz-formaties als Le Jazz du Poste Parisien van Lucien Moreweck, Le Jazz Patrick o.l.v. trombonist Guy Paquinet en het orkest van violist Michel Warlop met wie hij ook opnamen maakt voor het nieuwe Swinglabel.
Luister naar een Gus Deloof compositie Bouncin’ Around op een Swingplaat met Philippe Bruin and his Swingband ( met Philippe Brun, Gus Deloof, André Cornille (trompet); Guy Paquinet, Joysse Breyere (trombone); Max Blanc, Charles Lisee (altsax); Noel Chiboust, Alix Combelle (tenorsax); Stephane Grappelly (piano) (!); Django Reinhardt (gitaar); Louis Vola (bas); Maurice Chaillou (slagwerk) ( (maart 1938)

Hugues Panassié en Charles Delaunay (de grote organisators van de Hot Club de France) vragen hem voor nieuwe opnamen met Amerikaanse musici die Parijs aandoen: Freddie Johnson, Benny Carter, Coleman Hawkins, en Bill Coleman met het kwintet van de Hot Club du France.
L'Orchestre d' Alix Combelle (met zangeres Claude Nell) (foto: Les Grands Orchestres de Music-Hall en France)
In maart 1935 is Alix Combelle aanwezig bij drie opnamen met Coleman Hawkins; in september van datzelfde jaar zet hij twee nummers op de plaat samen met het nét daarvóór opgerichte Quintette du Hot Club de France ( Crazy Rhythm en The Sheik of Araby’).
Als groot bewonderaar van de zwarte jazz-musici brengt hij in 1937 en ook in 1938 een bezoek aan de Verenigde Staten waar Tommy Dorsey hem voorstelt in zijn orkest te komen spelen. Dit bewijst zijn kwaliteiten als saxofonist. Dat gebeurt evenwel niet en even later is hij weer in Frankrijk te horen bij de band van Ray Ventura, waarin hij tot 1939 zal blijven optreden. Een groot en zeer goed orkest waarover ik nog wel eens iets zal schrijven.
Oorlogsperiode en de jaren daarna
Tijdens de eerste jaren van de bezetting (1940 – 1942) is hij de leider van het uitstekende Franse jazz-orkest Le Jazz de Paris. Daarin zitten talentvolle jongeren als de trompettisten Aimé Barelli en Christian Bellest. Vervolgens richt hij zijn eigen groep op dat tot in de jaren vijftig actief blijft en waarin soms muzikanten zitten die een grote toekomst tegemoet zijn gegaan.
Na de bevrijding speelt hij bovendien weer met enkele Amerikanen die dan in Parijs verblijven, zoals
Buck Clayton en Lionel Hampton.
Geleidelijk maakt de jazz echter plaats voor andere muziekgenres die kwalitatief goed zijn, maar originaliteit missen en omdat er brood op de plank moet komen. wijdt Alix Combelle zich in de jaren zestig en zeventig vooral aan het componeren en arrangeren voor platen, film, radio en tv. Zijn zoon Philippe is dan trouwens zeer actief als slagwerker in de Parijse jazzscene!
In februari 1978 overlijdt Alix Combelle in zijn woonplaats Mantes, nabij Parijs. Hij kan mét
André Ekyan tot de grootste vroegere saxofonisten van Frankrijk worden gerekend en is derhalve dus van betekenis geweest binnen de Europese jazzwereld.
Alix Combelle is in zijn beginjaren beïnvloed door de blanke Chicago muziek – waarvan soms nog iets in zijn spel te horen is – maar daarna is hij gepassioneerd geraakt door zwarte saxofonisten als Benny Carter, Chu Berry en vooral Coleman Hawkins. Hij is één van de eersten in Frankrijk die zich met weinig moeite en zonder uit de toon te vallen weet te integreren binnen de Amerikaanse zwarte bands. Dat men zijn spel wel vergelijkt met Hawkins en Carter zegt eigenlijk al meer dan genoeg. Tegen het einde van de dertiger jaren, als de eerste platen van Count Basie verschijnen, verandert zijn stijl iets, onder invloed van Herschel Evans en met name Lester Young. Na de oorlog hoort hij bij degenen die Hawkins en Young met elkaar proberen te verzoenen, net zoals Don Byas met wie hij overigens dan ook samenspeelt. Al deze invloeden hebben zijn eigen stijl echter niet wezenlijk veranderd. Hij slaagt er steeds in een oorspronkelijke speelwijze te creëren, misschien soms wat rauw, maar levendig, met korte frases, welluidend en altijd vol ideeën.
Georg Lankester - keepswinging@live.nl


Een BEPERKTE ALIX COMBELLE DISCOGRAFIE
Hans Koert
Een lijst met orkesten waarbij Alix Combelle als leider optrad:
Alix Combelle solo (met de Quintette du Hot club de France) ( 1935)
Alix Combelle et son Orchestre ( 1937)
Alix Combelle's Hot four (1938)
Alix Combelle and his Swing Band (1940)
Trio de Saxophones Alix Combelle (1940-1941)
Alix Combelle et le "Jazz de Paris" (1941)
Alix Combelle et son Ensemble (1942-1945)
Alix Combelle et son Orchestra ( 1951-1960)
Alix Combelle et son Quintette (1954)
Een lijst met orkestnamen, waarin Alix Combelle meespeelde:

Gregor et son Gregoriens (1929-1934)
Michel Warlop et son Orchestra (1934-1936)
Le Jazz du Poste Parisien ( 1934)
Germaine Sablon (1934)
Patrick et son Orchestre (1934-1935)
Coleman Hawkins ( Michel Warlop et son Orchestra ) (1935)
Andre Eykan et son Orchestre (1935)
Adelaide Hall (John Ellsworth and his Orchestra (1936)
Coleman Hawkins and his All Star Jam Band (1937)
Philippe Brun and his Swing Band (1937-1938)
Philippe Brun and his Jam Band (1937-1938 1940)
Orchestre Jazz Victor (1938)
Ray Ventura and his Orchestra (1938)
Benny Carter and his Orchestra (1938)
Fletcher Allen and his Orchestra (1938)
Eddie Brunner and his Orchestra (1938)
The Hot Club Swing Stars (1938)
Jazz Victor (1939)
Danny Polo and his Orchestra (1939)
Freddie Johnson and his Orchestra (1939)
Arthur Briggs and his Swing Band (1940)
Django's Music (1940)
Hubert Rostaing-Aime Barelli et leur Orchstre (1940)
Quintette du Hot Club de France (1940)
Christian Wagner et son Orchestre (1930)
Aime Barelli et son Orchestre (1941)
Pierre Fouad Quintette (1942)
Buck Clayton and his Orchestra (1949)
Andre Persiany et son Orchestre (1952)
Lionel Hampton (1953)
Buck Clayton Quintet/All Stars (1965)

Labels:

0 Comments:

Post a Comment

<< Home